Wat hebben we nu van Ximon geleerd?

De ambities Ximon
Ximon heeft een belangrijke rol gespeeld in het aanbieden van filmhuisfilms. Films die in een beperkte DVD oplage beschikbaar kwamen in Nederland kwamen voor een grotere doelgroep beschikbaar. In veel gevallen werden ze aangeboden als Ximon Plus film waardoor ze redelijk voordelig als onderdeel van het abonnement te bekijken waren. Daarnaast bood Ximon films aan die in de filmcircuits werden aangeboden en niet op DVD verschenen in Nederland. Soms voorzien van Engelse ondertiteling en in veel gevallen ook weer binnen de abonnementsvorm. Ximon heeft daarmee een belangrijke doelgroep bediend en haar nek uitgestoken.

Het doel om uiteindelijk alle Nederlandse films via Video on Demand aan te bieden was ook heel nobel vanuit een cultuurhistorisch punt. Daarmee bood Ximon films die door geen enkele andere Nederlandse Video on Demand dienst werden aangeboden.

Totdat
Netflix naar Nederland kwam was Ximon de enige aanbieder met een abonnementsvorm waarbij je voor een vast bedrag per maand praktisch onbeperkt films kon kijken binnen het Ximon aanbod. Pas toen Netflix in september met een abonnementsvorm kwam in Nederland, kwamen concurrenten zoals Pathé Thuis en Videoland On Demand met een abonnementsvorm.

Ximon zag in dat het aanbieden van films vanuit een webbrowser niet voldoende was. Er kwam een iPad App die middels AirPlay een film via de AppleTV op de televisie kon tonen. Er kwamen Apps de Playstation en een aantal SmartTVs. Dat moet ongetwijfeld een hele investering hebben betekend en er waren zeker verbeteringen mogelijk, maar ook hier hebben ze hun nek uitgestoken waar andere partijen de kat uit de boom keken.

Partijen zoals
Videoland On Demand en Pathé thuis kunnen iets leren van het lef van Ximon en lijken vooralsnog voornamelijk gedreven door commerciële motieven. Het gevolg is wel dat deze partijen veelal in dezelfde vijver vissen. Het is nog niet duidelijk waar ze behalve het aanbod het verschil willen maken met Netflix en wat betreft het gemak met apparaten zoals de AppleTV waarvan er ongetwijfeld komende jaren meer op de markt komen.

Beperkte groei van het filmaanbod
Het filmaanbod is min of meer in drie categorieën te verdelen: de nieuwste films, de films die terugkeren direct na het aflopen van de exclusiviteitsperiode bij de filmzenders en de oudere films. De meeste Video on Demand aanbieders krijgen de nieuwste titels min of meer tegelijkertijd. Er is dus geen reden om om die reden meer dan één aanbieder te gebruiken. Het enige wat een rol kan spelen is of de films in Hoge Definitie wordt aangeboden, of je waarde hecht aan meerkanaalsgeluid en in beperkte mate de prijs. Niet alle aanbieders besluiten om na het afronden van de exclusiviteitsperiode films opnieuw aan te bieden. Wellicht heeft dat iets te maken met het feit dat kijkers die echt geïnteresseerd zijn de film direct keken nadat hij uitkwam en de rest kan wachten totdat hij even later op televisie komt. Bij iTunes zie je dat een film in deze periode alleen als koopfilm wordt aangeboden. Waarschijnlijk weegt de prijs die de filmdistributeurs voor deze films vragen niet op tegen de interesse van kijkers en besluit men om die reden de films niet aan te bieden. Voor oudere films geldt helaas dat ze vaak worden toegevoegd om het filmaanbod snel aan te vullen. Soms worden er klassiekers aangeboden, maar het aanbod van Academy award, BAFTA, Gouden Palm en Gouden Beer winnaars over de afgelopen vijftig jaar is beperkt. Nu zegt het winnen van een filmprijs niet alles, maar het geeft wel een indicatie dat er gaten zitten. De James Bond zijn beschikbaar als koopvideo in iTunes, maar ontbreken in Pathé Thuis en Videoland On Demand. Films van Alfred Hitchcock of Orson Wells vinden is onmogelijk. Eerstgenoemde is echter wel beschikbaar via bol.com en beide regisseurs zijn ruim beschikbaar op DVD en Bluray via Amazon.

Zoals hierboven aangegeven kost het opbouwen van een filmcatalogus geld. Als je niet kunt concurreren op prijs en min of meer hetzelfde aanbod van recente films heeft, dan is één van de weinige andere punten waarop je jezelf in de kijker kunt spelen de omvang van je catalogus. Het aanbieden van deze filmcatalogus tegen een vast abonnementsbedrag per maand biedt een extra uitdaging. Immers als je per film moet afrekenen met een filmdistributeur dan hoeft een impopulaire film je niet veel te kosten. In het abonnementsmodel zijn er twee redelijk gangbare opties: je betaalt als Video on Demand aanbieder een vast bedrag per film of je draagt een percentage van het abonnementsbedrag af aan de distributeur. De eerste variant lijkt momenteel voor Video on Demand gebruikt te worden en is voor Video on Demand diensten de meest risicovolle. De tweede variant wordt momenteel door muziekdiensten zoals Spotify, Pandora en iTunes Radio gebruikt. Ik verwacht dat deze variant het meest aantrekkelijk is voor Video on Demand aanbieders en dus uiteindelijk voor de abonnees omdat voor dezelfde investering een groter aanbod aangeboden kan worden. Een variant die nog iets meer weerstand oproept is klantprofilering. Op basis van films die je bekeken hebt en in combinatie met de waardering die je er aan geeft, wordt aangegeven welke andere titels voor jou interessant zijn. Netflix pas dit automatisch toe en ook Google ziet graag dat je bij YouTube met je account inlogt om deze informatie op te bouwen. Bij iTunes is het ook aanwezig in de vorm van de Genius functie, maar daar is het optioneel en moet je zelf om suggesties vragen. Op basis van deze informatie is het wel mogelijk voor aanbieders om te bepalen binnen welke genres het aanbod uitgebreid kan worden.

Meer dan alleen films
Video on Demand hoeft niet beperkt te zijn tot films. Ximon heeft laten zien dat televisieseries en cabaretregistraties tot de mogelijkheid behoren. Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang het maar niet als goedkope vulling van de catalogus gebruikt wordt. Dat is helaas wel een beetje waar het bij Ximon op uitdraaide. Ik kan me voorstellen dat een serie als Bij Nader Inzien een waarde heeft, maar alle afleveringen van Keijser en De Boer veel minder. Maar dat kan echter ook een kwestie van smaak zijn. Ook bij televisieseries zie je dus iets soortgelijks als bij films. Naast de oude series die misschien een cultuurhistorische waarde hebben, heb je een hele recente series die via een Uitzendinggemist achtige oplossing aangeboden worden. NLziet.nl gaat dit gat later dit jaar vullen, dus daar is niet veel aan te halen. Daarnaast heb je de series die een paar jaar oud zijn. Dit is een markt waarin Netflix en iTunes in een aantal landen goed op inspeelt. De oudere seizoenen van BBC series zoals Downton Abbey, Sherlock en Doctor Who zijn beschikbaar. In het geval van Netflix als onderdeel van het abonnement en bij iTunes te koop als losse afleveringen of als seizoen. Netflix gaat daar met het uitbrengen van eigen geproduceerde series nog een stapje verder.

Het gebruik van beschikbare technologie en het worstelen van technische vernieuwing
De techniek staat niet stil. Blurays bestaan inmiddels al meer dan vijf jaar en het is dus niet vreemd dat een filmkijker verwacht dat films in Hoge Definitie en met meerkanaalsgeluid worden aangeboden. De uitdaging met laatstgenoemde is wat groter, maar überhaupt geen films met Dolby Digital aanbieden is het andere uiterste. Met dat uitgangspunt is het moeilijk om te verwachten dat films in 3D en straks in de nog hogere 4K resolutie worden aangeboden. Ximon heeft een aantal films moeten laten digitaliseren. Ook deze films zijn alleen in standaarddefinitie aangeboden en zijn daarom niet toekomstbestendig. Aanbieders als iTunes en Netflix zijn daarin verder. Ondertiteling is daar vaak optioneel en in sommige gevallen is het zelfs mogelijk uit meerdere talen te kiezen. Ook de taal van de audio is in sommige gevallen te kiezen. Als je Video on Demand als opvolger van DVD of Bluray ziet, dan moet je minimaal datgene kunnen dat met DVD en Bluray kan.

Conclusie
Het blijft jammer dat Ximon ter ziele is. Het persbericht gaf aan dat de markt minder hard groeide dan verwacht en dat het moeilijk was om nieuwe investeerders te vinden. Het opbouwen van een catalogus kost geld en dat was er niet. Het toevoegen van klantprofilering zou wellicht een optie kunnen zijn geweest, maar dat is een hele klus en ligt nogal gevoelig. De belangrijkste les die we kunnen leren is dat differentiatie misschien wel het belangrijkste is. En blijf daarnaast innoveren: Video on Demand iets meer bieden dan wat DVD en Bluray boden.