Column: iTunes Stores versus Free Record Shop
31-08-13 23:44 Geplaatst in: Column
Toen ik vanuit de auto dat interview hoorde was het voor mij duidelijk dat de Free Record Shop ten dode was opgeschreven. Het volledige interview is na te luisteren via https://nos.nl/audio/268460-hans-breukhoven-sluit-fame.html.
Meneer van Breukhoven geeft aan dat een van de redenen van het sluiten het illegaal downloaden is. Lara Rensen geeft terecht aan dat er ook steeds meer legaal gedownload wordt. Dat wordt door Van Breukhoven ontkent. Dat is volgens hem hoogstens 2% van de gedownloade muziek. En dat is volgens mij de kern van het probleem waar de Free Records Shop de jaren mee te maken kreeg. Het ontkennen dat digitale downloads een goed alternatief waren geworden voor het kopen van CDs. In het interview geeft Van Breukhoven aan dat de Free Record Shop winkels zich meer zullen richten op de verkoop van cadeaus en computergames en minder op muziek. Het verbaast mij een beetje dat hij schijnbaar niet had voorzien dat hetzelfde ook zou gebeuren met films en spelletjes. De iTunes Video Store en iTunes App Stores waren inmiddels enkele jaren actief. Hij gaf aan dat hij na de overname van de Expo winkels die zich richten op de verkoop van cadeaus zoals kalenders, posters en mokken met schunnige teksten de toekomst van de Free Record Shop positief inzag. Inmiddels zijn de Free Record Shops merendeels gesloten en zijn de Expo winkels nog wel op veel plaatsen aanwezig.
Daarmee is de belangrijkste vraag of de iTunes Store inderdaad een volwaardig alternatief was voor de Free Record Shop. Het antwoord die op die vraag is simpel: nee! Voor muziek geldt dat het aanbod in de FRS kleiner was dan in de iTunes Music Store. Met andere woorden de kans dat je misgreep in de FRS was groter dan in de iTunes Music Store. In dat opzicht kan ik meegaan in de redenatie om de hoeveelheid ruimte die in de FRS ingeruimd werd voor muziek, te verkleinen. Voor films geldt dat zeker nog niet. Dat heeft aan de ene kant te maken met het feit dat Apple besloten heeft om primair films te verhuren via de iTunes Store. Daarmee verdwijnen films na verloop van tijd dus uit de iTunes Store, omdat de periode is aangebroken dat payTV kanalen zoals Film1 de film mogen aanbieden. Netto betekent dit dat het aanbod van films in de iTunes Store dus kleiner is dan in de FRS. Daarop had de FRS kunnen inspelen. Een ander aspect is de prijs. Zoals we gezien hebben in de rechtszaak tegen Apple rondom de boekenprijzen, lijkt Apple een voorkeur te hebben voor bepaalde prijsniveau’s. Een nieuwe film in Hoge Definitie kost €16,99. In Standaard Definitie betaal je €13,99. Aangenomen dat het agencymodel waarbij 30% van het geld naar Apple gaat, dan neemt de distributeur voor een Standaard Definitie film dus genoegen met €4,20 en voor een HD-film met €5,40. Daarmee lijkt de kostprijs voor een DVD dus €9,79 te zijn. Voor een BluRay film zou de kostprijs dus €12,59 zijn. Zo lang de FRS dus maar voldoende DVD’s en Bluray’s tegen de volle prijs verkoopt, kunnen ze inderdaad DVD’s aanbieden als 2 voor €15 of BluRays voor €10. En in deze voorwaarde zat precies het probleem. Iedereen wist op een gegeven moment dat na drie maanden de DVD’s in de aanbieding gingen. Als je dus even wilde wachten, dan loonde dit. BluRay is nooit echt het succes geworden dat het had moeten worden. Het gros van de mensen is niet geïnteresseerd in het kwaliteitsverschil tussen SD en HD, maar weigert wel om hier aanzienlijk meer voor neer te leggen.
De iTunes Store is dus nog geen goed alternatief voor de FRS, maar de FRS gaat in sterk afgeslankte versie verder. Zaken zoals de Mediamarkt vinden het ongetwijfeld prachtig, omdat ze nu minder snel de prijs voor DVDs en BluRays hoeven te verlagen om te concurreren met de FRS. Het zou mooi zijn als het aanbod van Apple sterk zou toenemen. Dus dat films die niet aangeboden worden voor verhuur in ieder geval te kopen zijn. En ik weet dat het moeilijk is om afspraken met distributeurs in alle landen te maken en dat Neelie Kroes zich daar niet echt druk over maakt, maar meer Franse, Duitse en Canadese films in de Nederlandse store zou eveneens mooi zijn. Datzelfde geldt voor de independent films die in de VS uitgebracht worden door de onafhankelijke filmmaatschappijen. Bovendien mogen de prijzen wel iets sneller dalen. Nu houdt Apple nog vrij lang vast aan de prijzen die gelden net na introductie.
Een initiatief zoals Ximon is daarnaast bijzonder handig. Een van de gebieden waar zij zich op richten zijn de meer arthouse films. Het feit dat Ximon een zogenaamde subscription video on demand dienst aanbiedt, is eveneens welkom. Voor een bedrag van €9,50 per maand kun je onbeperkt kijken naar meer dan 3000 films. In hoeverre Ximon veel last zal ondervinden van een dienst zoals Netflix die waarschijnlijk in september naar Nederland komt, zal moeten blijken. We zullen het voorlopig dus moeten doen met iTunes, Ximon en waarschijnlijk Netflix, maar een echte vervanging van een bezoek aan de FRS zal het niet worden. En daarmee is het toch jammer dan deze keten verloren is gegaan. Hoe voorspelbaar het ook was.
Meneer van Breukhoven geeft aan dat een van de redenen van het sluiten het illegaal downloaden is. Lara Rensen geeft terecht aan dat er ook steeds meer legaal gedownload wordt. Dat wordt door Van Breukhoven ontkent. Dat is volgens hem hoogstens 2% van de gedownloade muziek. En dat is volgens mij de kern van het probleem waar de Free Records Shop de jaren mee te maken kreeg. Het ontkennen dat digitale downloads een goed alternatief waren geworden voor het kopen van CDs. In het interview geeft Van Breukhoven aan dat de Free Record Shop winkels zich meer zullen richten op de verkoop van cadeaus en computergames en minder op muziek. Het verbaast mij een beetje dat hij schijnbaar niet had voorzien dat hetzelfde ook zou gebeuren met films en spelletjes. De iTunes Video Store en iTunes App Stores waren inmiddels enkele jaren actief. Hij gaf aan dat hij na de overname van de Expo winkels die zich richten op de verkoop van cadeaus zoals kalenders, posters en mokken met schunnige teksten de toekomst van de Free Record Shop positief inzag. Inmiddels zijn de Free Record Shops merendeels gesloten en zijn de Expo winkels nog wel op veel plaatsen aanwezig.
Daarmee is de belangrijkste vraag of de iTunes Store inderdaad een volwaardig alternatief was voor de Free Record Shop. Het antwoord die op die vraag is simpel: nee! Voor muziek geldt dat het aanbod in de FRS kleiner was dan in de iTunes Music Store. Met andere woorden de kans dat je misgreep in de FRS was groter dan in de iTunes Music Store. In dat opzicht kan ik meegaan in de redenatie om de hoeveelheid ruimte die in de FRS ingeruimd werd voor muziek, te verkleinen. Voor films geldt dat zeker nog niet. Dat heeft aan de ene kant te maken met het feit dat Apple besloten heeft om primair films te verhuren via de iTunes Store. Daarmee verdwijnen films na verloop van tijd dus uit de iTunes Store, omdat de periode is aangebroken dat payTV kanalen zoals Film1 de film mogen aanbieden. Netto betekent dit dat het aanbod van films in de iTunes Store dus kleiner is dan in de FRS. Daarop had de FRS kunnen inspelen. Een ander aspect is de prijs. Zoals we gezien hebben in de rechtszaak tegen Apple rondom de boekenprijzen, lijkt Apple een voorkeur te hebben voor bepaalde prijsniveau’s. Een nieuwe film in Hoge Definitie kost €16,99. In Standaard Definitie betaal je €13,99. Aangenomen dat het agencymodel waarbij 30% van het geld naar Apple gaat, dan neemt de distributeur voor een Standaard Definitie film dus genoegen met €4,20 en voor een HD-film met €5,40. Daarmee lijkt de kostprijs voor een DVD dus €9,79 te zijn. Voor een BluRay film zou de kostprijs dus €12,59 zijn. Zo lang de FRS dus maar voldoende DVD’s en Bluray’s tegen de volle prijs verkoopt, kunnen ze inderdaad DVD’s aanbieden als 2 voor €15 of BluRays voor €10. En in deze voorwaarde zat precies het probleem. Iedereen wist op een gegeven moment dat na drie maanden de DVD’s in de aanbieding gingen. Als je dus even wilde wachten, dan loonde dit. BluRay is nooit echt het succes geworden dat het had moeten worden. Het gros van de mensen is niet geïnteresseerd in het kwaliteitsverschil tussen SD en HD, maar weigert wel om hier aanzienlijk meer voor neer te leggen.
De iTunes Store is dus nog geen goed alternatief voor de FRS, maar de FRS gaat in sterk afgeslankte versie verder. Zaken zoals de Mediamarkt vinden het ongetwijfeld prachtig, omdat ze nu minder snel de prijs voor DVDs en BluRays hoeven te verlagen om te concurreren met de FRS. Het zou mooi zijn als het aanbod van Apple sterk zou toenemen. Dus dat films die niet aangeboden worden voor verhuur in ieder geval te kopen zijn. En ik weet dat het moeilijk is om afspraken met distributeurs in alle landen te maken en dat Neelie Kroes zich daar niet echt druk over maakt, maar meer Franse, Duitse en Canadese films in de Nederlandse store zou eveneens mooi zijn. Datzelfde geldt voor de independent films die in de VS uitgebracht worden door de onafhankelijke filmmaatschappijen. Bovendien mogen de prijzen wel iets sneller dalen. Nu houdt Apple nog vrij lang vast aan de prijzen die gelden net na introductie.
Een initiatief zoals Ximon is daarnaast bijzonder handig. Een van de gebieden waar zij zich op richten zijn de meer arthouse films. Het feit dat Ximon een zogenaamde subscription video on demand dienst aanbiedt, is eveneens welkom. Voor een bedrag van €9,50 per maand kun je onbeperkt kijken naar meer dan 3000 films. In hoeverre Ximon veel last zal ondervinden van een dienst zoals Netflix die waarschijnlijk in september naar Nederland komt, zal moeten blijken. We zullen het voorlopig dus moeten doen met iTunes, Ximon en waarschijnlijk Netflix, maar een echte vervanging van een bezoek aan de FRS zal het niet worden. En daarmee is het toch jammer dan deze keten verloren is gegaan. Hoe voorspelbaar het ook was.